Gwara mazurska była używana na terenie Mazur od XIV wieku przez polskich osadników, którzy przybyli głównie z terenu północnego Mazowsza. Kształtowała się pod wpływem literackiego języka polskiego, który był językiem oświaty i literatury religijnej aż do lat 30. XIX wieku. Po II wojnie światowej nastąpił zanik gwary mazurskiej w związku z wyjazdami Mazurów do Niemiec. Mazurzenie jest jedną z najbardziej charakterystycznych cech tej mowy, polega na zamianie polskiego cz, dż, sz i ż na c, dz, s i z. To część naszej historii językowej, którą warto przekazywać nowym pokoleniom.
16 maja 2025 roku w sali Teatru AGT od Nowa odbył się Konkurs Recytatorski Mowy Mazurskiej „Mazurzymy na Mazurach Garbatych”, którego celem było popularyzowanie wiedzy o spuściźnie językowej regionu, a także kształtowanie lokalnego patriotyzmu wśród młodzieży,
Wzięło w nim udział sześcioro naszych uczniów, każdy z nich zaprezentował dwa utwory: poetycki oraz napisany prozą. Niektórzy nawet z pamięci. Oto wyniki:
kategoria klas I – III
II miejsce – Tytus Rekść
kategoria klas IV – VI
I miejsce – Paweł Smokowski
II miejsce – Nikodem Bartnicki
kategoria klas VII – VIII
I miejsce – Zofia Górska
Zwycięzcy otrzymali nagrody – bony podarunkowe w wysokości 300 zł (I miejsce), 200 zł (II miejsce). Zostali również zakwalifikowani do finału konkursu regionalnego, który odbędzie się jesienią w Kętrzynie.
Uczniów przygotowały panie: Aneta Skrzypiec, Jolanta Gierak oraz Justyna Waszkiewicz.